اهمیت و تأثیر نماز والدین بر نماز فرزندان

خانواده، مهم‏ترین واحد اجتماعی است که در تربیت و شکل‏گیری نظام رفتاری افراد، بسیار مؤثر است.

 فرزندان از آغاز تولد در خانواده رشد می‏کنند و خوب و بد را در آن محیط درک می‏کنند.

پدر، مادر و به طور کلی خانواده، ارایه دهنده اولین الگوهای عملی فرزندان هستند که بیش‏ترین تأثیر را در آن‏ها به جا می‏گذارد. بسیاری از افکار و رفتارهای افراد از خانواده منشأ می‏گیرد. ویژگی‏های

 الگوی اثرگذار در پدر و مادر وجود دارد.

در حالی‏که هنوز شخصیت فرزندان شکل نگرفته و نظام ارزشی و عقیدتی آن‏ها به وجود نیامده‏است، پدر و مادر بیش‏ترین زمان را با فرزندان می‏گذرانند و وجود رابطه عاطفی بین آن‏ها عامل بسیار

مهمی در تشریح و قوام الگوپذیری است. پس خانواده در تکوین و شکل‏گیری شخصیت افراد نقش بسیار مهمی دارد.

نماز نیز به عنوان یکی از مهم‏ترین اعمال دینی، تحت تأثیر خانواده قرار می‏گیرد.

پدر و مادر با رفتارهای دینی خود و به کار بستن شیوه‏های تربیتی مناسب در نمازگزاری فرزندانشان بسیار نقش دارند.

اگر خود پدر و مادر نماز بخوانند و فرزندان از آغاز این رفتار پدر و مادر و اهتمام آن‏ها را به نماز ببینند، از رفتار آنها الگوبرداری می‏کنند و اهل نماز می‏شوند.

البته تنها نمازگزاری والدین کافی نیست. گاه دیده می‏شود پدر و مادر نمازخوان هستند، ولی فرزندان در نمازگزاری سست و بی‏انگیزه عمل می‏کنند. علت این گونه رفتارها، نبودن شیوه‏های تربیتی

درست و بی توجهی والدین نسبت به نماز فرزندانشان است.

این نکته جنبه دیگر نقش خانواده در نمازگزاری فرزندان را روشن می‏کند؛ یعنی والدین افزون بر این‏که در تربیت الگویی فرزندانشان سهیم‏اند، با به‏کارگیری شیوه‏های تربیتی در تعمیق نمازگزاری آن‏ها

هم بسیار مؤثرند.

والدین، افزون بر این‏که باید از شیوه‏های تربیتی دینی آگاه شوند، باید در مورد نماز، شناخت کافی داشته باشند و از اسرار،  احکام و فلسفه آن به طور کامل آگاه باشند؛ در غیر این صورت،

نمی‏توانند مربی خوبی باشند و شیوه‏های تربیتی را به کار ببرند؛ چون یکی از شرایط به کار بستن آن راه‏کارها آگاهی و شناخت کامل نسبت به نماز است.

با این وجود، می‏توان گفت که شرایط و وظایف والدین در مورد تربیت دینی فرزندان در راستای نمازگزاری عمیق و مداوم، سه چیز است: « عامل بودن( خود والدین نماز بخوانند)، آگاهی از شیوه‏های

تربیتی و آگاهی از معارف و احکام نماز».

در روایات نیز برای توجه به نماز و اعمال دینی اعضای خانواده، ثواب زیادی در نظر گرفته شده است:

وقتی مؤمنی از گناهان بپرهیزد و به واجبات عمل کند و خانواده خود را نیز از گناهان باز دارد و آن‏ها را به عبادت وا دارد، در قیامت زن و فرزندش به او می‏گویند: خدا تو را جزای خیر دهد که در دنیا به ما

تعلیم دادی و به آن‏چه که مأمور بودی ما را امر کردی و از زشتی‏ها ما را نهی کردی و به سبب آن خود را نجات دادی و ما را از عذاب رهانیدی.

آن‏گاه او با تمام اهل و عیالش به بهشت می‏رود».1

پیامبران‏الهی و ائمه‏اطهار علیهم‏السلام، نسبت به‏برپایی نماز در خانواده‏شان اهمیت می‏دادند.2

پی نوشت :

1. ملافتح الله کاشانى، منهج الصادقین فى الزام المخالفین، انتشارات علمیه اسلامیه، تهران، 1360، ج 9، ص 340.
2. براى مطالعه بیشتر نک: نماز در خانواده، محمد مهدى تاج لنگرودى. دفتر نشر ممتاز، چاپ دوم، زمستان 1375.